Polskie uczelnie, a jest ich 434, co rok organizują naukę na poziomie studiów wyższych oraz na studiach podyplomowych dla ponad 1300 tys. osób. Tylko w roku 2018 szkoły wyższe przyjęły 416 tysięcy studentów na pierwszy rok studiów.
Zdobywanie wykształcenia wyższego kiedyś miało ograniczony zasięg i było przywilejem nielicznych. Aby być studentem trzeba było mieć odpowiednie pochodzenie, znaczny majątek, a w wiekach wcześniejszych warunkiem koniecznym była płeć męska. Dzisiaj studentem może zostać każdy, kto spełnia minimum intelektualne niezbędne do osiągnięcia wyższego wykształcenia.
W Polsce naukę na wyższej uczelni organizuje się na strzech poziomach. Tuż po maturze można aplikować na studia I stopnia. Ten najniższy poziom wykształcenia wyższego, zwany również wykształceniem wyższym zawodowym, daje ukończenie licencjatu lub technicznych studiów inżynierskich. Nauka trwa od trzech do czterech lat i kończy się złożeniem oraz obroną pracy dyplomowej. Po obronie absolwent studiów pierwszego stopnia nosi tytuł licencjata lub inżyniera i może kontynuować studia na kolejnym poziomie.
Studia drugiego stopnia, czyli studia magisterskie, to możliwość uzupełnienia i znacznego rozszerzenia wiedzy kierunkowej oraz specjalistycznej zdobytej na pierwszym poziomie. Studenci przez cztery lub pięć semestrów mają w planie studiów głównie przedmioty związane ze specjalizacją oraz seminaria magisterskie. Seminaria są szczególnym rodzajem zajęć obowiązkowych, których celem jest przygotowanie studenta do napisania i obrony pracy dyplomowej. Student otoczony opieką promotora gromadzi literaturę, ustala strategię metodologiczną i dobiera narzędzia badawcze, przeprowadza badania (w przypadku empirycznego charakteru pracy), opracowuje wyniki badań, pisze pracę i przedstawia ją do oceny promotora i recenzenta.
Studia drugiego stopnia kończy egzamin nazywany obroną pracy magisterskiej
W skład komisji, obok promotora i recenzenta, wchodzi dziekan lub prodziekan albo reprezentant władz instytutu. Podczas obrony autor pracy odpowiada na pytania dotyczące zagadnień poruszanych w pracy oraz na inne pytania komisji, które związane są z kierunkiem studiów i wybraną specjalnością.
Po ukończeniu studiów magisterskich absolwenci używają tytułów zawodowych magistra.
Studia drugiego stopnia mogą być następstwem, kontynuacją studiów stopnia I, ale można również studiować na poziomie II na studiach magisterskich jednolitych. Takie studia trwają najczęściej pięć lat i nie mają wyraźnego podziału na stopnie.
Zdobycie wykształcenia magisterskiego nie musi być ostatnim aktem nauki na wyższej uczelni. Dla osób zainteresowanych pracą badawczą, dla przyszłych pracowników dydaktycznych szkół wyższych proponuje się naukę na studiach poziomu trzeciego. Są to studia doktoranckie, które trwają dwa – cztery lata. Ilość lat studiów jest adekwatna do stopnia trudności i złożoności badań, jakie doktorant samodzielnie podczas studiów prowadzi. Badania i ich wyniki publikuje się w formie rozprawy naukowej zwanej pracą doktorską. Po obronie pracy autorom nadawany jest stopień naukowy doktora.
Według raportu opublikowanego w listopadzie 2018 roku przez Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego i Nauki wśród najczęściej wybieranych typów studiów były w tym roku jednolite magisterskie studia drugiego stopnia.
Kierunkiem najbardziej popularnym okazała się, podobnie jak rok temu, informatyka. Na studia informatyczne aplikowało ponad 42 tysiące kandydatów.
Kolejne najchętniej wybierane kierunki to: zarządzanie, psychologia, ekonomia, prawo, finanse, automatyka i robotyka, budownictwo i kierunki pedagogiczne.
Ranking najpopularniejszych kierunków dokładnie odzwierciedla potrzeby polskiego, a także europejskiego, rynku pracy. Po tych kierunkach absolwenci nie mają większych problemów ze znalezieniem dobrze opłacanej, ciekawej posady.
Kierunki popularne są otwierane w wielu szkołach wyższych, więc dostanie się na nie nie jest zbyt trudne. Ale jest grupa kierunków elitarnych, przyjmujących ograniczoną ilość chętnych na stosunkowo nielicznych uczelniach.
Najtrudniej było w tym roku zostać studentem:
– farmacji – 18 osób na jedno miejsce,
– chemii i toksykologii sądowej – 17 kandydatów na miejsce,
– technologii chemicznej – ponad 16 osób na 1 miejsce,
– studiów związanych z realizacją obrazów filmowych, telewizyjnych i fotograficznych – 15 kandydatów na miejsce,
– medycyny – 14 osób na miejsce.
Najchętniej wybieraną uczelnią w Polsce jest Uniwersytet Warszawski. Kolejne miejsce w rankingu popularności zajmują: Politechnika Warszawska, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie i Politechnika Gdańska.
